1 شعبان
رحلت عالم بزرگوار شيخ "محمد حسن نجفي" مؤلف و فقيه گرانقدر شيعه (1266 ق)
آيت
الله شيخ محمد حسن فرزند شيخ محمد باقر نجفي در سال 1200 ق در نجف اشرف ديده به جهان گشود. پس از طي مقدمات، در نوجواني به درس خارج فقه و اصول راه يافت و خوشه چين حلقه ي درس آيات عظام شيخ جعفر کاشف الغطاء، سيد مهدي بحر العلوم، سيد جواد عاملي و شيخ موسي کاشف الغطاء
گرديد. در 25 سالگي به درجه ي اجتهاد رسيد و از همان سال نگارش کتاب گرانقدر جواهر الکلام را آغاز کرد. جواهر الکلام، اين دائرة المعارف فقه شيعه، ثمره ي 32 سال تلاش شبانه روزي او، اينک، معتبرترين متن درسي عالي ترين سطح دروس حوزه هاي علميه ي شيعه، يعني درس خارج فقه است. وي
که در حوزه ي نجف، کرسي تدريس داشت شاگردان فراواني تربيت نمود که حضرات آيات سيد حسين کوه کمري، شيخ جعفر شوشتري و ملا علي کني از آن جمله اند. صاحب جواهر تا آخرين لحظات عمر به تأليف مشغول بود. در اواخر عمر تصميم به شرح کتابي ديگر گرفت، اما پيمانه ي عمرش به سر آمد.
سر انجام اين عالم کم نظير در 66 سالگي در نجف اشرف وفات يافت و پس از تشييعي با شکوه، بدن مطهر او را در مقبره اي که خود جنب مسجدش در نجف آماده کرده بود، به خاک سپردند. شيخ محمد حسن نجفي در پايان عمر زمام امور ديني را پس از خود به شاگرد فقيه و فرزانه اش شيخ مرتضي انصاري سپرد و
جان به جان آفرين تسليم نمود.
3 شعبان
ولادت حضرت امام حسين(عليه السلام) (4 ق)
سيد جوانان اهل بهشت، ريحانه ي باغ رسالت، يکي از دو گوشواره ي
عرش خدا، خامس آل عبا، سرور آزادگان جهان، حضرت امام حسين(عليه السلام) در سوم شعبان سال چهارم هجري در مدينه ي منوره به دنيا آمد. ابو عبدالله، کنيه و سيد شباب اهل الجنه، سبط النبي مبارک و سيد الشهدا از القاب آن حضرت مي باشند. اخبار و احاديث گوناگون در فضايل و مناقب آن بزرگوار
از شيعه و سني فوق تواتر است. نام آن حضرت زينت بخش تاريخ انسانيت و قيام او سر خط و الگوي قيام ها و نهضت هاي جهان است. آموزشگاه فداکاري را او، يگانه آموزگار است و دانشگاه شهامت و شهادت را او يکتا استاد. پيامبر اکرم درباره ي نواده ي گرامي خويش فرموده است: حسين را در دل
هاي مؤمنان محبتي ژرف و پنهان است. و او دري از درهاي بهشت مي باشد. سوگند به آن که جانم به دست اوست که حسين در آسمان ها، بيش از روي زمين به عظمت ياد مي شود و او زيور آسمان و زمين است.
3 شعبان
ورود "امام حسين(عليه السلام)" به مکه ي منوره (60 ق)
چون معاويه در نيمه ي رجب سال شصت هجري از دنيا رفت، بر خلاف مفاد قرار داد صلح با امام حسن(عليه
السلام)، يزيد را به جاي خويش نصب کرد و امراي يزيد در سرزمين هاي اسلامي از مردم براي او بيعت مي گرفتند. يزيد به والي خود در مدينه دستور داد تا از بزرگان اين شهر به ويژه امام حسين(عليه السلام) بيعت بگيرد و گرنه آنان را به قتل برساند. امام حسين(عليه السلام) پس از آگاهي از
موضوع، به اتفاق افراد خانواده، برادران و برادر زادگان خود از مدينه خارج شد و به سوي مکه حرکت کرد آن حضرت در اواخر ماه رجب سال شصت از مدينه بيرون آمد و در سوم شعبان وارد مکه گرديد. اين اقامت تا ماه ذيحجه ادامه يافت و امام در آن تاريخ، راهي عراق گرديد.
4 شعبان
ولادت حضرت اباالفضل العباس(عليه السلام) (26 ق)
حضرت ابا الفضل العباس(عليه السلام) فرزند برومند امام علي(عليه السلام) از مادري مشهور به ام البنين متولد شد. حضرت ابا
الفضل(عليه السلام)، از محضر پدري چون امير المؤمنين و برادراني همچون امام حسن(عليه السلام) و امام حسين(عليه السلام)، فيوضات علمي، معنوي و اخلاقي برگرفت و در کمالات گوناگون به جايگاه رفيعي دست يافت; حضرتش پس از شهادت پدر از همراهي و ياري برادرانش فروگذار نکرد و سر
انجام به همراه امام و پيشواي خود، حضرت امام حسين(عليه السلام) در صحراي کربلا به شهادت رسيد.
5 شعبان
ولادت حضرت امام سجاد(عليه السلام) (38 ق)
امام
چهارم شيعيان حضرت امام سجاد(عليه السلام) در پنجم شعبان سال سي و هشت هجري در مدينه به دنيا آمد در سال و ماه ولادت حضرت، اختلاف است ولي اين تاريخ معتبرتر مي باشد. ابو محمد و ابو الحسن از کنيه هاي ايشان و مشهورترين القابش، زين العابدين، سيد العابدين و سجاد است. مادر وي شهر
بانو (شاه زنان) دختر يزدگرد سوم مي باشد. آن حضرت در بقيه ي حکومت يزيد و حکومت معاويه بن يزيد. مروان بن حکم، عبدالملک مروان و وليد بن عبدالملک زندگي مي کرده است. براي آن حضرت يازده پسر و چهار دختر ذکر کرده اند.
5 شعبان
درگذشت "محمد بن زکرياي رازي" دانشمند نامدار جهان اسلام (313 ق)
محمد بن زکرياي رازي در سال 251 ق در شهر ري به دنيا آمد. ابتدا به کيميا گري پرداخت و در
نهايت به شيمي روي آورد. سپس در علوم طب، هندسه، منطق و فلسفه نيز مهارت يافت. رازي سال هاي بسياري از عمر خويش را در تجزيه و ترکيب عناصر و مواد طبيعي صرف کرد و موفق به کشف الکل وتهيه ي اسيد سولفوريک شد. محمد بن زکريا علاوه بر تحقيقات علمي و طبابت، به تدريس و تربيت
شاگردان نيز مي پرداخت. تاليفات وي را تا حدود 250 اثر در رشته هاي مختلف علمي ذکر کرده اند که در زمينه هاي طب، طبيعيات، منطق، رياضي و نجوم، تفسير، فلسفه، مابعد الطبيعه، الهيات و... نگاشته است. از مهم ترين کتاب هاي محمد بن زکريا، الحاوي و المنصوري است.
9 شعبان
درکذشت فقيه عالي قدر "قاضي ابو القاسم ابن برّاج" (481 ق)
شيخ سعدالدين ابو القاسم، عبدالعزيز بن نحرير بن عبدالعزيز بن براج طرابلسي معروف به قاضي در حدود سال
400 ق در مصر به دنيا آمد. تحصيلات خود را در زادگاه و سپس در بغداد ادامه داد تا اين که يکي از فقهاي نامدار و معتبر شيعه در عصر خويش شد. ابن براج از علم وسيع و اطلاعات شايسته در زمينه ي فقه و علوم اسلامي برخوردار بوده و تاليفات فراواني در اين باره دارد. او از شاگردان خاص سيد
مرتضي و شيخ طوسي بود و مورد توجه آنان قرار گرفت. شيخ ابو القاسم ابن براج بعدها نماينده ي شيخ طوسي در شام گرديد و يکي از مردان فقه و فقاهت معروف آن ديار شد. ابن براج در حدود سي سال در طرابلس منصب قضاوت داشته و به قاضي مشهور گشت. ابن براج از دانشمندان پر آوازه و معتبر
شيعي است که آراي او پيوسته مورد توجه ي فقيهان بزرگ بوده و غالباً نظريات او، اشاره و استناد شده است بسياري از فقيهان و محدثان سده هاي بعد، در اجازه هايي که به برخي از شاگردان خود داده اند، به شخصيت و آثار او اشاره کرده اند. قاضي، از نويسندگاني است که نوشته هايي در فقه و کلام از خود به
يادگار گذاشته است. نوشته هاي به جاي مانده از او، شامل مجموعه اي از فتواهاي فقهي است که در آن جا، استدلال هاي فقهي و نقد نظرهاي ديگر فقيهان، بسيار کم به چشم مي خورد جواهر الفقه، عماد المحتاج في مناسک الحاج و... از تأليفات اوست. سر انجام اين عالم رباني در حدود هشتاد سالگي در
طرابلس در لبنان بدرود حيات گفت.
11 شعبان
ولادت حضرت علي اکبر(عليه السلام) فرزند ارشد امام حسين(عليه السلام) (33 ق)
11شعبان
رحلت فقيه گرانقدر شيعه، علامه "ملا محمد تقي مجلسي" در اصفهان (1070 ق)
علامه
محمد تقي مجلسي در سال 1003 ق در اصفهان به دنيا آمد. مقدمات علوم را نزد پدرش مولا علي مجلسي فرا گرفت و سپس به حلقه ي درس علامه عبدالله شوشتري راه يافت. وي سال ها از محضر اين عالم بزرگ، فقه، حديث اصول فقه، کلام و تفسير را آموخت. علاوه بر آن از درس عالم کم نظيري همچون
شيخ بهايي بهره برد و روح تشنه ي خود را از درياي علم استاد، سيراب ساخت; علامه مجلسي همچنين از محضر اساتيد ديگر زمان از جمله مير فندرسکي، قاضي ابو السرور و امير اسحاق استر آبادي نيز استفاده کرد. ايشان پس از سفري به نجف، به حيطه ي شرح احاديث روي آورد و به تاليف و تدريس
پرداخت. علامه محمد باقر مجلسي صاحب بحار الانوار (فرزندش)، محقق خوانساري، سيد نعمت الله جزايري، ملا محمد صالح مازندراني و ملا محمد صادق کرباسي از جمله شاگردان و روضة المتقين، اربعين و شرح زيارت هاي مختلف از تاليفات اوست. علامه مجلسي در 67 سالگي در اصفهان وفات
يافت و در کنار مسجد جامع اين شهر به خاک سپرده شد.
15 شعبان
تغيير قبله از مسجد الاقصي در بيت المقدس به مسجد الحرام در مکه به روايتي (2 ق)
تغيير قبله از بيت المقدس به
مسجدالحرام در رکوع رکعت دوم نماز ظهر روز سه شنبه نيمه ي شعبان روي داد. اين واقعه سيزده روز پس از واجب شدن روزه ي ماه رمضان بود. ابن هشام مؤلف سيرة النبي معتقد است که تغيير قبله در نيمه ي ماه رجب هفده ماه پس از ورود پيامبر به مدينه اتفاق افتاده است.
15 شعبان
روز زيارتي امام حسين(عليه السلام) به روايتي از امام رضا(عليه السلام)
15 شعبان
ولادت با سعادت منجي عالم بشريت حضرت ولي عصر،
امام زمان (عج)(255 ق)
معصوم چهاردهم، حجت دوازدهم، ولي الله المنتظر، بقية الله الاعظم، حضرت امام زمان، مهدي موعود (عج) در نيمه ي شعبان سال 255 هجري قمري در سامرا به دنيا آمد. پدرش امام حسن عسگري(عليه السلام) و
مادر آن حضرت، نرجس خاتون مي باشد. آن امام، هم نام و هم کنيه ي پيامبر اسلام(صلي الله عليه وآله) و داراي القاب قائم، منتظر، حجت، مهدي، خلف صالح، صاحب الزمان بقية الله و... مي باشد. رهبري پيشوايان الهي به منظور هدايت مردم به سر منزل کمال مطلوب است به دست اوست و اين امر
در صورتي ميسر است که آنها آمادگي بهره برداري از اين هدايت الهي را داشته باشند. اگر چنين زمينه ي مساعدي در مردم وجود نداشته باشد، حضور پيشوايان آسماني در بين مردم ثمري نخواهد داشت. فشارها و تضييقاتي که از جانب خلفاي جور بني عباس، به ويژه از زمان امام جواد(عليه السلام) به بعد،
بر امامان معصوم وارد شد و محدوديت هاي فوق العاده اي که از طرف دستگاه حاکم بر قرار گرديد، فعاليت هاي امامان را به حد اقل رسانيد وجود اين وضعيت خاص در زمان امامت حضرت مهدي (عج) و همچنين احتمال به شهادت رساندن آن حضرت در آن شرايط حساس، نشان داد که زمينه ي مساعدي جهت
بهره مندي از هدايت ها و راهبري هاي امامان در جامعه وجود ندارد. از اينرو حکمت الهي اقتضا کرد که حضرت مهدي (عج) به اذن خداوند متعال غيبت اختيار کند تا موقعي که آمادگي لازم در جامعه به وجود آيد. او روزي خواهد آمد و زمين را که از ظلم و جور پر شده است، از عدل و داد پر خواهد کرد.
15 شعبان
درگذشت علي بن محمد سمري نايب خاص امام زمان و پايان غيبت صغري (329 ق)
ابو الحسن علي بن محمد سمري چهارمين و آخرين سفير و نايب خاص حضرت صاحب الزمان (
عج) است که به امر آن حضرت در سال 326 ق به سفارت آن امام برگزيده شد. سمري به مدت سه سال نيابت خاص امام عصر را بر عهده داشت و چند روز قبل از وفات، نامه اي از جانب امام به او رسيد که وي را آخرين نايب حضرت معرفي نمود; با وفات او، باب وکالت و سفارت و نيابت خاصه مسدود
شد و با به انتها رسيدن غيبت صغري، غيبت کبري آغاز گرديد.
15 شعبان
درگذشت فقيه جليل آيت الله شيخ عبدالله مامقاني عالم بزرگ شيعه (1351 ق)
حاج شيخ عبدالله بن محمد حسن مامقاني از
بزرگان علماي شيعه در قرن چهاردهم هجري، فقيه اصولي، رجالي، محدث، اديب و مرجع تقليد زمان خود بوده است. وي در سال 1290 ق در نجف به دنيا آمد و در پنج سالگي به آموختن قرآن و سپس مقدمات متداول شروع کرد. آيت الله مامقاني از 18 سالگي در حوزه ي درس اصول و سال بعد در درس فقه
پدر بزرگوار خود شرکت کرد و از همان سال به تاليف نيز روي آورد. وي داراي تاليفات بسياري مي باشد که بيش از صد جلد را تشکيل مي دهد. مهم ترين اثر مامقاني تنقيح المقال في احوال الرجال است. همچنين کتب مقياس الهدايه في علم الدرايه و نيز منتهي المقاصد از اوست. آيت الله شيخ عبدالله
مامقاني در نيمه ي شعبان سال 1351 ق در 61 سالگي در نجف اشرف بدرود حيات گفت و در مقبره ي والد خود مدفون گشت.
18 شعبان
رحلت ابو القاسم حسين بن روح نوبختي سومين نايب خاص امام زمان (عج) (1326 ق)
سومين سفير و نايب و وکيل امام زمان عالم جليل القدر و شيخ بزرگوار، حسين بن روح نوبختي است. وي پس از محمد بن عثمان نايب دوم حضرت ولي عصر (عج) به نيابت حضرت حجت دست يافت و در مدت 21 سال واسطه اي بين مردم با ذات مقدس
امام زمان بود. وفات اين دانشمند امامي در سال 326 ق روي داد و در بازار عطاران بغداد به خاک سپرده شد.
18 شعبان
رحلت عالم جليل "ملا مهدي نراقي" (1209 ق)
ملا محمد مهدي نراقي در سال 1128 ق در نراق کاشان به دنيا آمد شوق تحصيل معارف ديني او را به کاشان سوق داد و پس از مدتي راهي اصفهان شد. او در اصفهان در محضر درس حکيم پارسا، مولي اسماعيل خواجويي استفاده ي فراوان برد و توقف سي
ساله ي ملاّي نراق در اصفهان، از او دانشمندي توانا و استادي بزرگ ساخت پس از مراجعت به کاشان، پرچم هدايت را به دوش گرفت و در حوزه ي علميه ي کاشان کرسي درس و بحث برپا نمود. علاقه به ادامه ي راه، وي را به کربلا کشاند و از استادان آن ديار بهره برد و از آنان اجازه نامه هاي متعدد گرفت.
از اين عالم توانمند. تاليفات گران بهايي در رشته هاي گوناگون به يادگار مانده است که هر کدام از اهميت ويژه اي برخوردارند. لوامع الاحکام، معتمد الشيعه و... در فقه، تجريد الاصول، جامعة الاصول و... در اصول; لمعات العرشيه، انيس الحکما و... در فلسفه و حکمت، جامع الشعادات
و جامع المواعظ در اخلاق بسياري کتب ديگر از ايشان به يادگار مانده است. اين عالم خدمتگزار پس از سال ها فداکاري و خدمت در روز شنبه 18 شعبان سال 1209 ق در هشتاد و يک سالگي در کاشان چشم از جهان فروبست و پس از مراسمي با شکوه به نجف اشرف منتقل گرديد و در حرم علوي مدفون گشت.
19 شعبان
قوع غزوه ي بني مصطلق به فرماندهي پيامبر بزرگ اسلام (6 ق)
بني مصطلق تيره اي از قبيله ي خزاعه مي باشند که با قريش هم جوار بودند. آنان قصد داشتند با تهيه ي سلاح و نيرو، مدينه را به محاصره
درآورند. پيامبر اسلام(صلي الله عليه وآله)همچون مواقع ديگر، براي خاموش کردن نطفه ي فتنه، با ياران خود به سوي قبيله بني مصطلق حرکت کرد و در کنار چاه "مريسيع" با آنان روبرو گرديد و پس از نبردي، سپاه دشمن پس از دادن 10 کشته متفرق شدند.
22 شبعان
رحلت "ابن شهر آشوب" عالم و محدث بزرگ (588 ق)
محمد بن علي بن شهر آشوب مازندراني معروف به "ابن شهر آشوب" ملقّب به
"زين الدين و رشيد الدين" متکلم، واعظ، اديب و قاضي معروف شيعي مذهب، در مازندران متولد شد. بنا به دلايل مذهبي ناچار به ترک ايران در دوره سلجوقيان شد و به حلب رفت. او از دانشمندترين عالمان زمان خود و مورد قبول و احترام پيروان اهل تسنن نيز بود. ابن شهر آشوب
از عالماني چون زمخشري، امام محمد غزالي و خطيب خوارزمي اجازه نقل حديث داشت. پاره اي از آثار مهم او عبارتند از معالم العلماء، مناقب آل ابي طالب، متشابه القرآن والاربعين مقبره ي او در "جبل الجوشن" در نزديکي مشهد حسيني قرار دارد.
22 شعبان
رحلت متکلم کبير "شيخ محمد جواد بلاغي" (1352 ق)
علامه محمد جواد بلاغي فرزند شيخ حسن در سال 1282 ق در نجف اشرف متولد شد. وي در محضر استاداني
چون حاج آقا رضا همداني، علامه سيد محمد هندي، شيخ محمد طه نجف، ميرزا محمد تقي شيرازي و ملا محمد کاظم خراساني تلمذ نمود. علامه بلاغي همراه ميرزاي شيرازي در نهضت استقلال طلبي علماء عراق شرکت داشت. اين شخصيت برجسته ي علمي هم چنين پايه گذار علم کلام نوين در حوزه ي علميه
ي نجف بود. برخي از آثار علاّمه بلاغي عبارتند از: الهدي الي دين المصطفي، الاء الرحمن في تفسير القرآن، التوحيد و التثليث، انوار الهدي و الرحله المدرسيه، اين عالم رباني در هفتاد سالگي در نجف اشرف درگذشت.
24 شعبان
رحلت عالم جليل "ميرزا محمّد حسن شيرازي" مرجع کل و مجاهد عالي قدر شيعه (1312 ق)
آيت الله ميرزا محمد حسن شيرازي در نيمه ي جمادي الاولي سال 1230 ق در
شيراز به دنيا آمد از چهار سالگي شروع به تحصيل نمود و در 8 سالگي مقدمات را به پايان برد. وي در پانزده سالگي شرح لمعه را تدريس کرد و سپس عازم اصفهان گرديد ميرزاي شيرازي در 29 سالگي وارد کربلا شد و پس از آن به نجف رفت و در درس شيخ اعظم انصاري، شرکت جست و از خواص شاگردان
او شد. پس از فوت شيخ مرتضي انصاري در 1281 ق زعامت شيعه به ميرزاي بزرگ شيرازي محوّل گرديد و نزديک به 30 سال در اين مقام به رفع مشکلات مردم و اداره ي حوزه هاي علميه مشغول بود. مهم ترينحادثه اي که در ايام زعامت آن پيشواي بزرگ شيعه رخ داد. قضيه ي جنبش تنباکو بود.
فتواي تاريخي ايشان در معاهده ي انحصار تنباکو در زمان ناصر الدين شاه، چنان مردم را به صحنه کشاند که شاه قاجار، مجبور به فسخ قرار داد تنباکو گرديد. ميرزاي شيرازي همزمان با رهبري جامعه ي اسلامي، شاگردان بسياري را به جامعه ي اسلامي تقديم نمود و کتب متعددي را تاليف کرد. حضرات آيات
عظام سيد محمد کاظم يزدي، آخوند ملا محمد کاظم خراساني، ميرزا محمد تقي شيرازي معروف به ميرزاي دوم، شيخ فضل الله نوري، حاج ميرزا حسين نوري ميرزا اسماعيل شيرازي و ده ها عالم بزرگوار از جمله شاگردان اين فقيه بزرگوار مي باشند سر انجام. ميرزاي بزرگ در 82 سالي در سامرا چشم از جهان
فرو بست. جسد مطهرش را از سامرا تا نجف با پاي پياده تشييع کردند و در آخر شعبان در جوار مرقد منور امير المؤمنين(عليه السلام) به خاک سپردند. از آن پس مجالس فاتحه در تمام شهرها برگزار گرديد. همه ي بازارها در اين ايام تعطيل بود و اين عزاداري تا نزديک به يک سال ادامه داشت.
27 شعبان
اعدام "ميرزا علي محمد شيرازي" بنيانگذار فرقه ي بابيه (1266 ق)
پس از درگذشت حاج سيد کاظم رشتي جانشين شيخ احمد احسايي که فرقه ي شيخيه را پايه ريزي کرده
بود. بين دو تن از شاگردان او بر سر رياست اين فرقه رقابت در گرفت. در 1259 ق سيد علي محمد شيرازي که از شاگردان معروف سيد کاظم بود، پس از سفر به مکه به بندر بوشهر رفت و در آن جا خود را به جاي "رکن باب" يعني نايب امام زمان خواند و پيروانش به بابيه
معروف شدند. چيزي نگذشت که سيد علي محمد از مقام بابيت بالاتر رفت و ادعا کرد که او نقطه ي اعلي يا نقطه ي بيان است و سپس مدعي شد که خود قائم آل محمد(صلي الله عليه وآله) مي باشد و کتاب البيان را نگاشت. از اين پس او دعوت خود را آشکار کرد و طرفداران فراواني يافت که چندين بار با
قشون دولتي جنگيدند و حتي پيروزي هايي به دست آوردند سر انجام سيد علي محمد محبوس گرديد و پس از درگيري هاي فراوان، علماي تبريز حکم به اعدام وي دادند. بالاخره در شعبان 1266 ق ميرزا علي محمد شيرازي را به تبريز برده و به دستور امير کبير تير باران کردند
