سایت مرکز فناوری اطلاعات حوزه های علمیه خواهران حاوی اخبار و اطلاعات مربوط به این مرکز می باشد.

      مقدمه:

    سال دهم هجرت که مسلمانان همراه پيامبر اکرم(ص) مراسم حج را به پايان رساندند و آن سال، بعدا «حجة الوداع‏» نام گرفت، پيامبر اکرم(ص) عازم مدينه گرديد.
    فرمان حرکت صادر شد. هنگامي که کاروان به سرزمين «رابغ‏» در سه ميلي جحفه که ميقات حجاج است، رسيد امين وحي در مکاني به نام «غديرخم‏» فرود آمد.

    آيه:«يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله يعصمک من الناس‏».نازل شد که اي پيامبر، آنچه از طرف خدا فرستاده شده، به مردم ابلاغ کن. اگر اين کار را نکني، رسالت ‏خود را تکميل نکرده ‏اي و خداوند تو را از گزند مردم حفظ خواهد کرد.
    سوره مائده، آيه دستور توقف در آن مکان صادر شد. همه مردم ايستادند. وقت ظهر هوا، بشدت گرم بود. پيامبر اکرم(ص) نماز ظهر را با جماعت‏ خواند سپس در حالي که مردم دور او را گرفته بودند، بر روي نقطه بلندي که از جهاز شتران برپا شد، قرار گرفت و با صداي رسا خطبه خواند و سپس فرمود:

    «مردم نزديک است من دعوت حق را لبيک گويم و از ميان شما بروم من مسؤولم و شما هم مسؤوليد».

    سپس مطالبي گرانبها بيان کرد و فرمود:

    «من دو چيز نفيس در ميان شما به امانت گذاردم، يکي کتاب خدا و ديگري عترت و اهل بيت من، اين دو هرگز از هم جدا نشوند. مردم بر قرآن و عترت من پيشي نگيريد و در عمل به آنها کوتاهي نورزيد که هلاک مي‏شويد».

    در اين هنگام دست علي(ع) را گرفت و او را بلند کرد و به همه مردم معرفي نمود، سپس فرمود:
    «سزاوارتر بر مؤمنان از خود آنان کيست؟ همگي گفتند: خدا و پيامبر او داناترند».

    پيامبر اکرم(ص) فرمود:
    «خدا، مولاي من و من، مولاي مؤمنانم و من بر آنها از خودشان اولي و سزاوارترم‏».
    بعد فرمود:
    « من کنت مولاه فهذا علي مولاه ‏اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و... »
    «اي مردم هرکس من مولاي اويم، علي مولاي اوست، خداوندا کساني را که علي را دوست دارند، دوست بدار و کساني که او را دشمن دارند، دشمن دار و...»

    سپس فرشته وحي نازل شد و آيه «اليوم اکملت لکم دينکم...» را نازل فرمود و آن روز در تاريخ اسلام جاودانه و حماسه‏ساز شد.
    آري غدير، روز حماسه جاويد، روز ولايت، روز امامت، روز وصايت، روز اخوت، روز رشادت و شجاعت و شهامت و حفاظت و رضايت و صراحت ‏شناخته شد. روز نعمت، روز شکرگزاري، روز پيام رساني، روز تبريک و تهنيت، روز سرور و شادي و هديه فرستادن، روز عهد و پيمان و تجديد ميثاق، روز تکميل دين و بيان حق، روز راندن شيطان، روز معرفي راه و رهبر، روز آزمون، روز ياس دشمن و اميدواري دوست و خلاصه روز اسلام و قرآن و عترت، روزي که پيروان واقعي مکتب حيات ‏بخش اسلام آن را گرامي مي ‏دارند و به همديگر تبريک مي‏ گويند.

    از احاديث بر ميآيد که ائمه: آن روز را جشن مي‏گرفتند و در آن روز مراسم ويژه ‏اي داشتند، شبيه مراسمي که ما ايرانيان امروز در عيد نوروز داريم.
    از فياض بن محمد طوسي نقل شده: روز غدير به حضور امام هشتم(ع) رسيد. ديد گروهي از افراد ويژه در خدمت ‏حضرت هستند که امام آنان را براي افطار در خانه ‏اش نگهداشت و به منزل آنان غذا و لباس و کفش و انگشتر و هداياي ديگر فرستاد و آن روز وضع او و اطرافيان او کاملا عوض شده بود و فضائل آن روز را براي آنان يادآوري مي‏کرد. (بحار الانوار، 97: 112، ح 8. )

    در حديث ديگري است: روزي از روزهاي خلافت علي(ع) جمعه و عيد غدير به يک روز افتاد. امام(ع) خطبه مفصلي خواند و فرمود:
    «اين مجمع اکنون به پايان مي‏رسد و شما همگي به خانه‏ هايتان بر مي‏گرديد، برويد - خداي بر شما رحمت فرستد - و بر خانواده خود فراخ گيريد و به برادران خود نيکي کنيد.
    خداوند را بر اين نعمت که شما را بخشيده است، سپاس گزاريد. متحد شويد تا خدا کمکتان کند. نيکويي کنيد تا خدا دوستيتان را پايدار کند. از نعمتهاي خداداد، يکديگر را هديه فرستيد.

    خداوند در اين روز چندين برابر ديگر عيدها پاداش دهد.

    اين گونه پاداش جز در اين روز (غدير) ديگر نخواهيد يافت. نيکويي‏کردن در اين روز مال را بسيار کند و عمر را زياد.
    مهرباني کردن باعث رحمت ‏خدا شود و مهرباني او. در اين روز به برادران و خاندان از مال خدا داده ببخشيد، هر اندازه که بتوانيد. همواره چهره خندان داريد. چون به يکديگر رسيديد، شادماني کنيد، و خدا را بر نعمتهايش سپاس گوئيد. برويد و به آنان که اميدشان به شماست، نيکي بسيار کنيد در خورد و خوراک، خود و زيردستانتان يکسان باشيد. اين يکساني و مساوات را تا جايي که توانايي داريد عملي سازيد، که پاداش يک درهم در اين روز، صد هزار درهم است و برکت به دست‏خداست.
    روزه اين روز را نيز خداوند مستحب قرار داده است و در برابر آن پاداشي بس بزرگ نهاده. اگر کسي در اين روز، نياز برادران خود را برآورد - پيش از تمنا و درخواست - و با ميل و غبت‏خوبي کند، پاداش او چنان باشد که اين روز را روزه داشته است و شب آن را با عبادت به بامداد رسانيده.

    و هرکس در اين روز به روزه ‏داري افطاري دهد، چنان است که گويي دسته دسته مردم را افطاري داده است...
    همين که به يکديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه کنيد و نعمتي را که در اين روز نصيبتان شده است به يکديگر تبريک گوييد. بايد اين سخنان را آن که بود و شنيد به آن که نبود و نشنيد، برساند. بايد توانگران به سراغ مستمندان روند و قدرتمندان به دنبال ضعيفان، پيامبر(ص) مرا به اين چيزها امر کرده است‏».(ترجمه اين روايت تا اينجا از استاد محمدرضا حکيمي است که از حماسه غدير، ص 71 گرفته شده است.) بعد امام(ع) خطبه جمعه را خواند و نماز جمعه را نماز عيدش قرار داد، بعد با فرزند و شيعيانش به منزل امام حسين(ع) برگشت که غذا آماده کرده بودند و آن شيعيان نيازمند و بي‏نياز با هداياي او به طرف خانواده خود برگشتند. (بحار الانوار 97: 117.)
    به اميد روزي که همه مسلمانان بويژه مردم مسلمان ايران روز عيد غدير را بزرگترين عيد خود قرار داده و اين روزه آن طور که بايسته و شايسته آن است، گرامي بدارند.
    

    غدير در قرآن

    اليوم اکملت لکم دينکم‏و اتممت عليکم نعمتي‏و رضيت لکم الاسلام دينا.
    مائده: 3.
    امروز (روز غدير خم) دين شما را به حد کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را بعنوان دين براي شما پسنديدم.
    

    فصل اول:جايگاه عيد غدير در مکتب

    1-عيد خلافت و ولايت

    روي زياد بن محمد قال:
    دخلت علي ابي عبد الله(ع) فقلت:
    للمسلمين عيد غير يوم الجمعة والفطر والاضحي؟
    قال: نعم، اليوم الذي نصب فيه رسول‏الله(ص) اميرالمؤمنين(ع). مصباح المتهجد: 736.
    زياد بن محمد گويد:
    بر امام صادق(ع) وارد شدم و گفتم: آيا مسلمانان عيدي غير از عيد قربان و عيد فطر و جمعه دارند؟ امام(ع) فرمود:
    آري، روزي که رسول خدا(ص) اميرمؤمنان(ع) را (به خلافت و ولايت) منصوب کرد.
    

    2- برترين عيد امت

    قال رسول الله(ص):
    يوم غدير خم افضل اعياد امتي و هو اليوم الذي امرني الله تعالي ذکره فيه بنصب اخي علي بن ابي طالب علما لامتي، يهتدون به من بعدي و هو اليوم الذي اکمل الله فيه الدين و اتم علي امتي فيه النعمة و رضي لهم الاسلام دينا. امالي صدوق: 125، ح 8.
    رسول خدا(ص) فرمود:
    روز غدير خم برترين عيدهاي امت من است و آن روزي است که خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم علي بن ابي طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدايت ‏شوند، و آن روزي است که خداوند در آن روز دين را تکميل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دين براي آنان پسنديد.
    

    3- عيد بزرگ خدا

    عن الصادق(ع) قال:
    هو عيد الله الاکبر،و ما بعث الله نبيا الا و تعيد في هذا اليوم و عرف حرمته و اسمه في السماء يوم العهد المعهود و في الارض يوم الميثاق الماخوذ و الجمع المشهود. وسائل الشيعه، 5: 224، ح 1.
    امام صادق(ع) فرمود:
    روز غدير خم عيد بزرگ خداست، خدا پيامبري مبعوث نکرده، مگر اينکه اين روز را عيد گرفته و عظمت آن را شناخته و نام اين روز در آسمان، روز عهد و پيمان و در زمين، روز پيمان محکم و حضور همگاني است.
    

    4- عيد ولايت

    قيل لابي عبد الله(ع):
    للمؤمنين من الاعياد غير العيدين و الجمعة؟
    قال: نعم لهم ما هو اعظم من هذا، يوم اقيم اميرالمؤمنين(ع) فعقد له رسول الله الولاية في‏اعناق الرجال والنساء بغدير خم.    وسائل الشيعه، 7: 325، ح 5.
    به امام صادق(ع) گفته شد:
    آيا مؤمنان غير از عيد فطر و قربان و جمعه عيد ديگري دارند؟ فرمود:
    آري، آنان عيد بزرگتر از اينها هم دارند و آن روزي است که اميرالمؤمنين(ع) در غدير خم بالا برده شد و رسول خدا مساله ولايت را بر گردن زنان و مردان قرار داد.
    

    5- روز تجديد بيعت

    عن عمار بن حريز قال دخلت علي ابي عبد الله(ع) في‏يوم الثامن عشر من ذي الحجة فوجدته صائما فقال لي:
    هذا يوم عظيم عظم الله حرمته علي المؤمنين و اکمل لهم فيه الدين و تمم عليهم النعمة و جدد لهم ما اخذ عليهم من العهد والميثاق.
    مصباح المتهجد: 737.
    عمار بن حريز گويد:
    روز هجدهم ماه ذيحجه خدمت امام صادق(ع) رسيدم و آن حضرت را روزه يافتم. امام به من فرمود: امروز، روز بزرگي است، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دين مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پيمان قبلي را تجديد کرد.
    

    6- عيد آسماني

    قال الرضا(ع): حدثني ابي، عن ابيه(ع) قال:
    ان يوم الغدير في السماءاشهر منه في الارض.    مصباح المتهجد: 737.
    امام رضا(ع) فرمود:
    پدرم به نقل از پدرش (امام صادق(ع)) نقل کرد که فرمود:
    روز غدير در آسمان مشهورتر از زمين است.
    

    7- عيد بي‏نظير

    قال علي (ع):
    ان هذا يوم عظيم الشان،فيه وقع الفرج، ورفعت الدرج و وضحت الحجج وهو يوم الايضاح والافصاح من المقام الصراح،ويوم کمال الدين و يوم العهد المعهود...
    بحارالانوار، 97: 116.
    علي(ع) فرمود:
    امروز (عيد غدير) روز بس بزرگي است.
    در اين روز گشايش رسيده و منزلت (کساني که شايسته آن بودند) بلندي گرفت و برهان‏ هاي خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت ‏سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دين و روز عهد و پيمان است.
    

    8- عيد پربرکت

    عن الصادق(ع):
    والله لو عرف الناس فضل هذا اليوم بحقيقته لصافحتهم الملائکة في کل يوم عشر مرات...
    وما اعطي الله لمن عرفه ما لايحصي بعدد.
    مصباح المتهجد: 738.
    امام صادق(ع) فرمود:
    به خدا قسم اگر مردم فضيلت واقعي «روز غدير» را مي‏شناختند، فرشتگان روزي ده ‏بار با آنان مصافحه مي‏کردند و بخششهاي خدابه ‏کسي ‏که ‏آن روز را شناخته، قابل ‏شمارش نيست.
    

    9- عيد فروزان

    قال ابو عبد الله(ع):
    ... و يوم غدير بين الفطر والاضحي‏و يوم الجمعة کالقمر بين الکواکب.
    اقبال سيد بن طاووس: 466.
    امام صادق(ع) فرمود:
    ... روز غدير خم در ميان روزهاي عيد فطر و قربان و جمعه همانند ماه در ميان ستارگان است.
    

    10- يکي‏ از چهار عيد الهي

    قال ابو عبد الله(ع):
    اذا کان يوم القيامة زفت اربعة ايام الي‏الله‏عز و جل کما تزف العروس الي خدرها:
    يوم الفطر و يوم الاضحي و يوم الجمعة‏و يوم غدير خم.
    اقبال سيد بن طاووس: 466.
    امام صادق(ع) فرمود:
    هنگامي که روز قيامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوي خدا مي‏شتابند همانطور که عروس به حجله ‏اش بسرعت مي‏رود.
    آن روزها عبارتند از:
    روز عيد فطر و قربان و جمعه و روز غدير خم.
    

    فصل دوم: شايسته ‏ها و بايسته‏ هاي غدير

    11- روز پيام و ولايت

    قال رسول الله(ص):
    يا معشر المسلمين ليبلغ الشاهد الغائب، اوصي من آمن بي و صدقني بولاية علي، الا ان ولاية علي ولايتي و ولايتي ولاية ربي، عهدا عهده الي ربي و امرني ان ابلغکموه.
    بحارالانوار 37: 141، ح 35.
    رسول خدا(ص) (در روز غدير) فرمود:
    اي مسلمانان! حاضران به غايبان برسانند: کسي را که به من ايمان آورده و مرا تصديق کرده است، به ولايت علي سفارش مي کنم، آگاه باشيد ولايت علي، ولايت من است و ولايت من، ولايت ‏خداي من است. اين عهد و پيماني بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم.
    

    12- روز اطعام

    قال ابو عبد الله(ع):
    ... و انه اليوم الذي اقام رسول الله(ص) عليا(ع) للناس علما و ابان فيه فضله و وصيه فصام شکرا لله عزوجل ذلک اليوم و انه ليوم صيام و اطعام و صلة الاخوان و فيه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشيطان.
    وسائل الشيعه 7: 328، ضمن حديث 12.
    امام صادق(ع) فرمود:
    عيد غدير، روزي است که رسول خدا(ص) علي(ع) را بعنوان پرچمدار براي مردم برافراشت و فضيلت او را در اين روز آشکار کرد و جانشين خود را معرفي کرد، بعد بعنوان سپاسگزاري از خداي بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه ‏داري و عبادت و طعام دادن و به ديدار برادران ديني رفتن است. آن روز روز کسب خشنودي خداي مهربان و به خاک ماليدن بيني شيطان است.
    

    13- روز هديه

    عن امير المؤمنين(ع) قال:
    ... اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم و تهابوا النعمة في ‏هذا اليوم، و ليبلغ الحاضر الغائب، والشاهد الباين، وليعد الغني الفقير والقوي علي الضعيف امرني رسول‏الله(ص) بذلک.
    وسائل الشيعه 7: 327.
    امير المؤمنين(ع) (در خطبه روز عيد غدير) فرمود:
    وقتي که به همديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه کنيد، و در اين روز به يکديگر هديه بدهيد، اين سخنان را هر که بود و شنيد، به آن که نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به ياري ضعيف، پيامبر مرا به اين چيزها امر کرده است.
    

    14- روز کفالت

    عن امير المؤمنين(ع) قال:
    ... فکيف بمن تکفل عددا من المؤمنين والمؤمنات وانا ضمينه علي‏الله تعالي الامان من‏الکفر والفقر وسائل الشيعه 7: 327.
    امير مؤمنان(ع) فرمود:
    ... چگونه خواهد بود حال کسي که عهده ‏دار هزينه زندگي تعدادي از مردان و زنان مؤمن (در روز غدير) باشد، در صورتي که من پيش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستي در امان باشد.
    

    15- روز سپاس و شادي

    قال ابو عبد الله(ع):
    ... هو يوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له،و سرور لما من الله به عليکم من ولايتنا،و اني احب لکم ان تصوموه.
    وسائل الشيعه 7: 328، ح 13.
    امام صادق(ع) فرمود:
    عيد غدير، روز عبادت و نماز و سپاس و ستايش خداست و روز سرور و شادي است به خاطر ولايت ما خاندان که خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگيريد.
    

    16- روز نيکوکاري

    عن الصادق(ع):
    ... و لدرهم فيه بالف درهم لاخوانک العارفين،فافضل علي اخوانک في هذا اليوم‏و سر فيه کل مؤمن و مؤمنة.
    مصباح المتهجد: 737.
    از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود:
    يک درهم به برادران با ايمان و معرفت، دادن در روز عيد غدير برابر هزار درهم است، بنابراين در اين روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.
    

    17- روز سرور و شادي

    قال ابو عبد الله(ع):
    انه يوم عيد و فرح و سرورو يوم صوم شکرا لله تعالي.
    وسائل الشيعه 7: 326، ح 10.
    امام صادق(ع) فرمود:
    عيد غدير، روز عيد و خوشي و شادي است و روز روزه ‏داري به عنوان سپاس نعمت الهي است.
    

    18- روز تبريک و تهنيت

    قال علي(ع):
    عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة علي عيالکم، والبر باخوانکم والشکر لله عزوجل علي ما منحکم، واجتمعوا يجمع الله شملکم، و تباروا يصل الله الفتکم، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فيه علي اضعاف الاعياد قبله و بعده الا في مثله... بحارالانوار 97: 117.
    علي(ع) فرمود:
    بعد از پايان گردهم آيي خود (در روز غدير) به خانه برگرديد، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشايش و توسعه دهيد، به برادران خود نيکي کنيد، خداوند را بر اين نعمت که شما را بخشيده است، سپاس گزاريد، متحد شويد تا خدا به شما وحدت بخشد، نيکويي کنيد تا خدا دوستيتان را پايدار کند، به همديگر نعمت ‏خدا را تبريک بگوئيد، همانطور که خداوند در اين روز با چندين برابر عيدهاي ديگر پاداش دادن به شما تبريک گفته، اين گونه پاداشها جز در روز عيد غدير نخواهد بود.
    

    19- روز درود و برائت

    روي الحسن بن راشد عن ابي عبد الله(ع) قال:
    قلت: جعلت فداک، للمسلمين عيد غيرالعيدين؟ قال: نعم، يا حسن! اعظمهما و اشرفهما، قال: قلت له: و اي يوم هو؟
    قال: يوم نصب اميرالمؤمنين(ع) فيه علما للناس.
    قلت له: جعلت فداک وما ينبغي لنا ان نصنع فيه؟
    قال: تصومه يا حسن و تکثر الصلوة علي محمد و آله فيه و تتبرا الي الله، ممن ظلمهم،فان الانبياء کانت تامر الاوصياء باليوم ‏الذي کان يقام فيه الوصي ان يتخذ عيدا.
    مصباح المتهجد: 680.

    حسن بن راشد گويد:
    به امام صادق(ع) گفتم: آيا مسلمانان بجز آن دو عيد، عيد ديگري هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترين و بهترين عيد. گفتم: کدام روز است؟
    فرمود: روزي که اميرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
    گفتم: فدايت ‏شوم در آن روز سزاوار است، چه کنيم؟ فرمود: روزه ‏بگير و درود برمحمد و آلش بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوي، زيرا پيامبران به جانشينان دستور مي دادند که روزي را که جانشين انتخاب مي‏شود، عيد بگيرند.
    

    20- عيد اوصياء

    عن ابي عبد الله(ع) قال:
    ... تذکرون الله عز ذکره فيه بالصيام والعبادة والذکر لمحمد و آل محمد، فان رسول الله(ص) اوصي اميرالمؤمنين ان يتخذ ذلک اليوم عيدا، و کذلک کانت الانبياء تفعل، کانوا يوصون اوصيائهم بذلک فيتخذونه عيدا.    وسائل الشيعه 7: 327، ح 1.
    امام صادق(ع) فرمود:
    در روز عيد غدير، خدا را با روزه و عبادت و ياد پيامبر و خاندان او يادآوري کنيد، زيرا رسول خدا به اميرالمؤمنين سفارش کرد که آن روز را عيد بگيرد، همينطور پيامبران هم به جانشينان خود سفارش مي‏کردند که آن روز را عيد بگيرند، آنان هم چنين مي‏کردند.
    

    21- روز گشايش و درود

    عن ابي عبد الله(ع) قال:
    والعمل فيه يعدل ثمانين شهرا، و ينبغي ان يکثر فيه ذکر الله عزوجل، والصلوة علي النبي(ص) ، ويوسع الرجل فيه علي عياله.    وسائل الشيعه 7: 325، ح 6.
    امام صادق(ع) فرمود:
    ارزش عمل در آن روز (عيد غدير) برابر با هشتاد ماه است، و شايسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پيامبر(ص) زياد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد.
    

    22- روز ديدار رهبري

    عن مولانا ابي ‏الحسن علي بن محمد(ع) قال لابي اسحاق:
    و يوم الغدير فيه اقام النبي(ص) اخاه عليا علما للناس و اماما من بعده،[قال] قلت:
    صدقت جعلت فداک، لذلک قصدت، اشهد انک حجة الله علي خلقه.
    وسائل الشيعه 7: 324، ح 3.
    امام هادي(ع) به ابواسحاق فرمود:
    در روز غدير پيامبر اکرم(ص) برادرش علي(ع) را بلند کرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پيشواي بعد از خودش معرفي کرد.
    ابواسحاق گفت: عرض کردم، فدايت‏ شوم راست فرمودي. به خاطر همين به زيارت و ديدار شما آمدم، گواهي مي‏دهم که تو حجت‏ خدا بر مردم هستي.
    

    23- روز تکبير

    عن علي بن موسي الرضا(ع) :
    من زار فيه مؤمنا ادخل‏الله قبره سبعين نورا و وسع في قبره و يزور قبره کل يوم سبعون الف ملک ويبشرونه بالجنة.
    اقبال الاعمال: 778.
    امام رضا(ع) فرمود:
    کسي که در روز (غدير) مؤمني را ديدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مي کند و قبرش را توسعه مي دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زيارت مي کنند و او را به بهشت بشارت مي دهند.
    

    24- روز ديدار و نيکي

    قال الصادق(ع):
    ينبغي لکم ان تتقربوا الي الله تعالي بالبر والصوم والصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان، فان الانبياء عليهم السلام کانوا اذا اقاموا اوصياءهم فعلوا ذلک و امروا به.
    مصباح المتهجد: 736.
    امام صادق(ع) فرمود:
    شايسته است با نيکي کردن به ديگران و روزه و نماز و بجا آوردن صله رحم و ديدار برادران ايماني به خدا نزديک شويد، زيرا پيامبران زماني که جانشينان خود را نصب مي کردند، چنين مي کردند و به آن توصيه مي فرمودند.
    

    25- نماز در مسجد غدير

    عن ابي عبد الله(ع) قال:
    انه تستحب الصلوة في مسجد الغديرلان النبي(ص) اقام فيه امير المؤمنين(ع)و هو موضع اظهرالله عزوجل فيه الحق.    وسائل الشيعه 3: 549.
    امام صادق(ع) فرمود:
    نماز خواندن در مسجد غدير مستحب است، چون پيامبر اکرم(ص) در آنجا اميرمؤمنان(ع) را معرفي و منصوب کرد. و آنجايي است که خداي بزرگ، حق را آشکار کرد.
    

    26- نماز روز غدير

    عن ابي عبد الله(ع) قال:
    و من صلي فيه رکعتين اي وقت‏شاء و افضله قرب الزوال و هي الساعة التي اقيم فيها اميرالمؤمنين(ع) بغدير خم علما للناس و... کان کمن حضر ذلک اليوم...
    وسائل الشيعه 5: 225، ح 2.
    امام صادق(ع) فرمود:
    کسي که در روز عيد غدير هر ساعتي که خواست، دو رکعت نماز بخواند و بهتر اينست که نزديک ظهر باشد که آن ساعتي است که اميرالمؤمنين(ع) در آن ساعت در غدير خم به امامت منصوب شد، (هر که چنين کند) همانند کسي است که در آن روز حضور پيدا کرده است...
    

    27- روزه غدير

    قال الصادق(ع):
    صيام يوم غدير خم يعدل صيام عمر الدنيا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنيا لکان له ثواب ذلک. وسائل الشيعه 7: 324، ح 4.
    امام صادق(ع) فرمود:
    روزه روز غدير خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. يعني اگر انساني هميشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگيرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عيد غدير است.
    

    28- روز تبريک و تبسم

    عن الرضا(ع) قال:
    ... و هو يوم التهنئة يهنئ بعضکم بعضا،فاذا لقي المؤمن اخاه يقول:
    «الحمد لله الذي جعلنا من المتمسکين ‏بولاية امير المؤمنين و الائمة(ع)»
    و هو يوم التبسم في وجوه الناس ‏من اهل الايمان...
    اقبال: 464.
    امام رضا(ع) فرمود:
    عيد غدير روز تبريک و تهنيت است. هر يک به ديگري تبريک بگويد، هر وقت مؤمني برادرش را ملاقات کرد، چنين بگويد: «حمد و ستايش خدايي را که به ما توفيق چنگ زدن به ولايت اميرمؤمنان و پيشوايان عطا کرد» آري عيد غدير روز لبخند زدن به چهره مردم با ايمان است...
    

    فصل سوم:ولايت در غدير
    

    29- پيامبر و ولايت علي(ع)

    عن ابي سعيد قال:
    لما کان يوم غدير خم امر رسول الله(ص) مناديا فنادي: الصلوة جامعة، فاخذ بيد علي(ع) و قال:
    اللهم من کنت مولاه فعلي مولاه،اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.
    بحارالانوار 37: 112، ح 4.
    ابو سعيد گويد:
    در روز غدير خم رسول خدا(ص) دستور داد: منادي ندا دهد که: براي نماز جمع شويد. بعد دست علي(ع) را گرفت و بلند کرد و فرمود:
    خدايا کسي که من مولاي اويم پس علي هم مولاي اوست، خدايا دوست بدار کسي را که علي را دوست بدارد و دشمن بدار کسي را که با علي دشمني کند.
    

    30- زندگي پيامبرگونه

    قال رسول الله(ص):
    من يريد ان يحيي حياتي، و يموت مماتي،ويسکن جنة الخلد التي وعدني ربي فليتول علي ابن ابي طالب،(ع)فانه لن يخرجکم من هدي،ولن يدخلکم في ضلالة.
    الغدير 10: 278.
    رسول خدا(ص) فرمود:
    کسي که مي خواهد زندگي و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانه ‏اي که پروردگارم به من وعده کرده، ساکن شود، ولايت علي بن ابي طالب(ع) را انتخاب کند، زيرا او هرگز شما را از راه هدايت بيرون نبرده، به گمراهي        نمي کشاند.
    

    31- پيامبر و امامت علي(ع)

    عن جابر بن عبد الله الانصاري قال: سمعت ‏رسول الله(ص) يقول لعلي بن ابي طالب(ع):
    يا علي! انت اخي و وصيي و وارثي ‏وخليفتي علي ‏امتي في حيوتي و بعد وفاتي ‏محبک محبي و مبغضک مبغضي ‏و عدوک عدوي.
    امالي صدوق: 124، ح 5.
    جابربن عبد الله انصاري مي‏گويد:
    از رسول خدا(ص) شنيدم که به علي بن ابي‏طالب(ع) فرمود:
    اي علي، تو برادر و وصي و وارث و جانشين من در ميان امت من در زمان حيات و بعد از مرگ مني. دوستدار تو دوستدار من و دشمن و کينه ‏توز تو دشمن من است.
    

    32- پايه‏ هاي اسلام

    عن ابي جعفر(ع) قال:
    بني الاسلام علي خمس:
    الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولاية‏و لم يناد بشي‏ء ما نودي بالولاية يوم الغدير.
    کافي 2، 21، ح 8.
    امام باقر(ع) فرمود:
    اسلام بر پنج پايه استوار شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولايت و به هيچ چيز به اندازه آنچه در روز غدير به ولايت تاکيد شده، ندا نشده است.
    

    33- ولايت جاودانه

    عن ابي الحسن(ع) قال:
    ولاية علي(ع) مکتوبة في صحف جميع الانبياء ولن يبعث‏ا لله رسولا الا بنبوة محمد و وصية علي(ع). سفينة البحار 2: 691.
    امام کاظم(ع) فرمود:
    ولايت علي(ع) در کتابهاي همه پيامبران ثبت‏ شده است و هيچ پيامبري مبعوث نشد، مگر با ميثاق نبوت محمد(ص) و امامت علي(ع).
    

    34- ولايت و توحيد

    قال رسول الله(ص):
    ولاية علي بن ابي طالب ولاية الله‏و حبه عبادة الله و اتباعه فريضة الله‏و اولياؤه اولياء الله و اعداؤه اعداء الله‏و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل.    امالي صدوق: 32.
    رسول خدا(ص) فرمود:
    ولايت علي بن ابيطالب(ع) ولايت ‏خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پيروي کردن او واجب الهي است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدايند، جنگ با او، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خداي متعال است.
    

    35- روز ناله نوميدي شيطان

    عن جعفر، عن ابيه(ص) قال:
    ان ابليس عدوالله رن اربع رنات:
    يوم لعن، و يوم اهبط الي الارض،و يوم بعث النبي(ص) و يوم الغدير.
    قرب الاسناد: 10.
    امام باقر(ع) از پدر بزرگوارش امام صادق(ع) نقل کرد که فرمود:
    شيطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد: روزي که مورد لعن خدا واقع شد و روزي که به زمين هبوط کرد و روزي که پيامبر اکرم(ص) مبعوث شد و روز عيد غدير.
    

    36- ولايت علوي دژ توحيد

    عن النبي(ص):
    يقول الله تبارک و تعالي:
    ولاية علي بن ابي طالب حصني،فمن دخل حصني امن من ناري.
    جامع الاخبار: 52، ح 7.
    پيامبر اکرم(ص) فرمود:
    خداوند مي ‏فرمايد: ولايت علي بن ابيطالب دژ محکم من است، پس هر کس داخل قلعه من گردد، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود.
    

    37- جانشين پيامبر

    قال رسول الله(ص):
    يا علي انا مدينة العلم و انت بابها و لن تؤتي المدينة الا من قبل الباب... انت امام امتي و خليفتي عليها بعدي، سعد من اطاعک و شقي من عصاک، و ربح من تولاک و خسر من عاداک.
    جامع الاخبار: 52، ح 9.
    رسول خدا(ص) فرمود:
    اي علي من شهر علمم و تو درب آن هستي، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند. ... تو پيشواي امت من و جانشين من در اين شهري، کسي که اطاعت تو کند سعادتمند است، و کسي که تو را نافرماني کند، بدبخت است، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زيان کرده است.
    

    38- اسلام در سايه ولايت

    قال الصادق(ع):
    اثافي الاسلام ثلاثة:
    الصلوة و الزکوة و الولاية،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتيها.
    کافي: 2، ص 18.
    امام صادق(ع) فرمود:
    سنگهاي زيربناي اسلام سه چيز است:
    نماز، زکات و ولايت که هيچ يک از آنهابدون ديگري درست نمي ‏شود.
    

    39- ده هزار شاهد

    قال ابو عبد الله(ع):
    العجب يا حفص لما لقي علي بن ابي‏طالب!! انه کان له عشرة الاف شاهد لم يقدر علي اخذ حقه و الرجل ياخذ حقه بشاهدين.
    بحار الانوار: 37، 140.
    امام صادق(ع) فرمود:
    اي حفص! شگفتا از آنچه علي بن ابي طالب(ع) با آن مواجه شد! او با ده هزار شاهد و گواه (در روز غدير) نتوانست ‏حق خود را بگيرد، در حالي که شخص با دو شاهد حق خود را مي گيرد.
    

    40- علي(ع)، مفسر قرآن

    عن النبي(ص) في احتجاجه يوم الغدير:
    علي تفسير کتاب الله، و الداعي اليه، الا و ان الحلال و الحرام اکثر من ان احصيهما و اعرفهما، فآمر بالحلال و انهي عن الحرام في مقام واحد، فامرت ان آخذ البيعة عليکم و الصفقة منکم، بقبول ما جئت به عن الله عز و جل في علي امير المؤمنين و الائمة من بعده، معاشر الناس تدبروا و افهموا آياته، و انظروا في محکماته و لا تتبعوا متشابهه، فو الله لن يبين لکم زواجره، و لا يوضع لکم عن تفسيره الا الذي انا آخذ بيده.
    وسايل الشيعه: 18، 142، ح 43.
    پيامبر اکرم (ص) روز عيد غدير فرمود:
    علي(ع) تفسير کتاب خدا، و دعوت کننده به سوي خداست، آگاه باشيد که حلال و حرام بيش از آنست که من معرفي و به آنها امر و نهي کنم و بشمارم. پس دستور داشتم که از شما عهد و پيمان بگيرم که آنچه را در مورد علي اميرمؤمنان، و پيشوايان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم، بپذيريد.
    اي مردم! انديشه کنيد و آيات الهي را بفهميد، در محکمات آن دقت کنيد و متشابهات آن را دنبال نکنيد. به خدا قسم هرگز کسي نداهاي قرآن را نمي‏تواند بيان کند و تفسير آن را روشن کند، جز آن کسي که من دست او را گرفته ‏ام (و او را معرفي کردم).
    
    منابع

    1- قرآن کريم .
    2- امالي شيخ صدوق، کتابخانه اسلاميه.
    3- قرب الاسناد، عبد الله جعفر الحميري، آل البيت.
    4- مصباح المتهجد، شيخ طوسي، مؤسسة فقه الشيعه.
    5- وسايل الشيعه، شيخ حر عاملي، مکتبة الاسلامية.
    6- سفينة البحار، شيخ عباس قمي، اسوه.
    7- جامع الاخبار، محمد سبزواري، آل البيت.
    8- بحار الانوار، علامه مجلسي، دار الکتب الاسلاميه.
    9- حماسه غدير، محمدرضاحکيمي، مؤلف.
    10- اقبال الاعمال، سيد بن طاووس مؤسسة الاعلمي.
    11- اصول کافي، کليني، دار الکتب الاسلاميه.
    12- الغدير، علامه اميني دار الکتب الاسلاميه.